Geçenlerde bir arkadaşımın yaşadığı şaşkınlığı sizlerle paylaşayım. Mutfakta bulaşık yıkarken, kızının hiç sesinin çıkmadığını farketmiş. Çocuk 4,5 yaşında. Annesinin kendisine öğrettiği bazı oyun sitelerine giriyor, Barbie bebeklerini giydiriyor, yaşına uygun dikkat oyunları oynuyormuş. Odaya girmiş, kızının ağzı açık bir şeyler izlediğini görmüş. Ekrana baktığında, barbie bebeklerle sanal olarak yapılan müstehcen görüntülerle karşılaşmış. "Kızım zarar görmüş müdür? Aklında saçma sapan şeyler kalır mı?" diye endişelenmiş doğal olarak.
Anlaşılan o ki; tanıdığı kelimelerle arama motoruna giren minik kız, tıklıyor ve önüne gelen görüntüyü izliyor. Ne çıkarsa bahtına!
Çocuklarınız internete evinizden, okulundan, arkadaşlarının evinden, internet kafelerden...vs. çeşitli yerlerden bağlanabilir. Oyun oynamak, ödev yapmak gibi en belirgin nedenlerle girdiği internet aleminde, hiç beklenmedik görüntülerle karşılaşabilir, olmadık teklifler alabilir.
Demek oluyor ki, toplumsal anlamda yaptığımız koruyucu uyarıları, internet hakkında da yapmalıyız.
Amerika'da 2001 yılında Kayıp ve Sömürülmüş Çocuklar Ulusal Merkezi adına yapılan Çevrimiçi Suçlar ulus Gençliği raporunda yer alan bilgilere göre; her beş çocuktan biri internette cinsel içerikli malzemelerle karşılaşmış, her 17 çocuktan birisi internetten tehdit olayı yaşamış, her 30 çocuktan birisi internet dışında buluşup cinsel ilişki yaşama teklifi almış!
Üstelik yıl 2001 dikkatinizi çekerim! Yakın tarihte yapılan bir araştırmada kim bilir durum nasıldır?
* Pornografik, olumsuz ve tehlikeli inanç içerikli sitelere kolayca ulaşılabilmesi.
* Çocuklar için yararlı olabilecek sitelere kolay ulaşılabilir olmaması
* İnternet başında geçirilen zaman nedeniyle aile içi ilişkilerde çatışmaların oluşması
* Çocukların ders çalışmak için yeterince zaman ayırmaması
* İnternetin sanal kullanımının artmasıyla birlikte, gençlere kimlik bocalaması yaşatması
* İnternetin yararlı amaçlardan ziyade, oyun ve benzeri lüzumsuz haller için kullanılması
* Çocukların interneti bağımlılık haline getirmesi
* Bazı bilgilerle, yaşlarından önce ulaşılması (cinsellik/şiddet)
Şimdi gelelim çocuklarımızın güvenli internet kullanımı için gerekli olan anne/baba davranışlarını sıralamaya;
İnternetin çocuklarınız için en belirgin tehlikeleri;
1. En kolay yöntem: Filtre programları kullanın. Böylece çocuğunuzun güvenli ortamlarda gezinmesini sağlarsınız.
2. Eğer siz de internet kullanıyorsanız, sağlıklı bir internet kullanıcısı olduğunuzdan emin olun. "Önce yaşa, sonra yaşat" ilkesi diyorum ben buna. Biz doğru zamanlarda, doğru miktarda internet kullanırsak ve mümkünse bunları sesli yaparsak çok işe yarar. Örneğin ben yazı yazarken bile, "Off şu yazı bitse de hemen kalksam bilgisayarın başından! Minik Ecrinimle oyun oynamak istiyorum yahuu... çok uzun oturulmaz ki bilgisayarın başında..." gibi sözler söylüyorum. Böylece 4,5 yaşındaki yeğenim Ecrin'e örnek oluyorum şimdiden. Mesaj veriyorum. Ne öğretirsek onu öğreniyorlar malum.
3. Bilgisayar yatak odasından, oturma odasına geçsin. Tek başlarına bir odaya kapanıp, sosyalleşme süreçlerine engel olmasına izin vermeyin. Öyle odaya tek başına kapanmak yok! Kusura bakmasın! Her ne yapacaksa bilgisayarda sizin yanınızda yapsın!
4. Günlük 3 saatten fazla bilgisayar başında zaman geçirmesine izin vermeyin.
5. Bilgisayarın kendisine değil, bilgisayarın başında geçirilecek zamanı sınırlayın. Doğru ve sağlıklı şekilde kullanılırsa, bilgisayar çağımızın en büyük nimetlerinden birisidir unutmayın.
6. Bilgisayar kullanımının saatlerini birlikte kararlaştırın. Israrlı tavırlar takınırsa durumu siz belirleyin. Örneğin ödevlerini bitirmeden, derslerini yapmadan oynamasına izin vermeyin. Tabii çok istisnai zamanlar olabilir. Arada sırada ders öncesi oynatabilirsiniz. Fakat bu istisnai durum, her zaman aynı şeyin olacağı anlamına gelmemeli.
7. Arkadaşlarla bir saat sohbet, 2 saat oyun, 2 saat ödev araştırması... gibi uzatılmış nedenlerle zamana zam yapmayın! Ödev+oyun+sosyal ağ=3 saat civarı!
8. Tanımadıkları insanlarla sosyal ağlarda muhatap olmamalarını kesinlikle öğretin. Günlük hayatta muhatap olduğumuz insanlarla konuşup sohbet edebileceklerini, oyun sitesi, vs gibi yerlerden çıkan insanlarla konuşmamaları gerektiğini hatırlatın.
9. Kimlik bilgileri, aile bilgileri gibi özel konularda kimseye bilgi vermemeleri konusunda bilgilendirin. Kötü niyetli kişilerin avcılığa çıktığını ve size zarar verebileceğini söyleyin.
10. İnternette karşılaştıkları her kişinin, aslında gerçek olmayan sanal kişiler olabileceğini söyleyin. Adının Mehmet olduğunu söyleyen birisinin gerçekten Mehmet olacağının garantisini kim verecek?
11. Arada sırada çocuğunuz arkasından internete girip, nerelerde zaman geçirdiğini görmeye çalışın. Kimlerle yazışmış, hangi sitelere girmiş, nerelerde sörf yapmış bakın.
12. Uygunsuz siteler, hoş olmayan sohbetlerle karşılaştığınızda,internet kullanımının kısıtlanacağını, doğru kullanımı anlayana kadar, yanlış kullanımlar için izni olmadığını hatırlatın.
13. Ana amacınız, çocuğunuza bilgisayar ve internet kullanımının sağlıklı yollarını öğretmek,unutmayın! Çocuğumuz kendi sorumluluğunu alabilmeli, şartlar ne olursa olsun ve hangi ortamda bulunursa bulunsun, kendisine zarar verecek insanlardan korunmayı öğrenebilmeli.
14. Çocuğunuzla birlikte bilgisayar başında zaman geçirin. Genel eğilimlerinin ne olduğu, hangi tür faaliyetlerden hoşlandığı ve kimlerle ne yaptığını anlamanın en iyi yolu bu.
15. İnternet konusunun, tıpkı sokaktaki yankesici ve eve giren hırsız kadar dikkat edilecek önemli bir mesele olduğunu evladınıza bir güzel açıklayın. Kurallar belirleyin ve birlikte bu kurallara uyun. Uymuyorsa, internet kullanımına kısıtlama getireceğinizi söyleyin.
...
İlk etapta aklıma gelenleri yazdım. Sizlerin uyguladığınız ve işe yaradığını düşündüğünüz yöntemler varsa yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz sevgili okurlar. Herkes birbirinden bir şeyler öğrensin. Süper olur bence!
Kendi başınıza interneti kontrol altına alabilirsiniz. Durum kontrol dışına çıkmışsa ve ne yapacağınızı bilemiyorsanız lütfen uzmanlardan yardım alın. Günümüzde bilgisayar ve internet bağımlılığı madde ve uyuşturucu bağımlılığı gibi zarar veriyor çocuklara...
Sevgiler...
Mehtap KAYAOĞLU (Psikolojik Danışman &Psikoterapist) - Haber 7
